Sự tinh túy trong hồn cơm Việt
Cơm - chỉ một thức đồ ăn cơ bản đó thôi nhưng mà ẩm thực Việt đã thể hiện được sự tài hoa qua bao nhiêu biến tấu diệu kỳ.
Cây lúa nằm trong năm loại cây lương thực chính của thế giới, cùng với lúa mì, sắn, ngô và khoai tây. Đối với người Việt nói riêng, cây lúa không phải chỉ là một loại cây lương thực quý mà nó còn là một biểu tượng ở trong văn chương. Và hạt gạo chính là hiện thân của cây lúa, tuy là rất nhỏ bé nhưng lại mang những giá trị không thể thiếu trong cuộc sống thuần Việt. Cơm trắng gạo tẻ là món ăn truyền thống của mỗi gia đình người Việt Nam.
Cây lúa nằm trong năm loại cây lương thực chính của thế giới, cùng với lúa mì, sắn, ngô và khoai tây. Đối với người Việt nói riêng, cây lúa không phải chỉ là một loại cây lương thực quý mà nó còn là một biểu tượng ở trong văn chương. Và hạt gạo chính là hiện thân của cây lúa, tuy là rất nhỏ bé nhưng lại mang những giá trị không thể thiếu trong cuộc sống thuần Việt. Cơm trắng gạo tẻ là món ăn truyền thống của mỗi gia đình người Việt Nam.
Cơm là món ăn chủ lực để ấm bụng trong các bữa ăn hàng ngày. Tùy vào vùng miền và cách chế biến mà cơm có nhiều biến thể như cơm tấm, cơm niêu, cơm dừa, cơm hến xúc bánh đa trộn, cơm cháy …Theo phong tục và tập quán của người dân Việt, thì dù có đi đâu về đâu, ai cũng sẽ nhớ về sự ấm cúng, quay quần của gia đình trong mỗi bữa cơm, khiến nỗi niềm muốn được cùng ăn cơm với những người thân yêu trong gia đình trở thành nỗi khát khao cháy bỏng trong lòng của những người con xa đất mẹ. Trên bàn ăn, chúng ta không chỉ thể hiện sự tôn trọng mà còn có những khoảng khắc yêu thương dành cho nhau. Người con gái ở trong gia đình luôn là người ngồi “đầu nồi”, đơm cơm cho cả gia đình. Từng bát cơm là sự tinh túy chắt chiu của từng hạt ngọc trời, nồng đượm bao nỗi nhọc nhằn và mang nặng nghĩa tình gửi gắm.
Theo truyền thống Việt, cơm niêu - nồi đất mới là thức cơm ngon. Cái niêu bằng đất nâu sẫm, be bé, cái miệng niêu hơi khum to hơn tô canh một chút, đậy kín nắp với đôi đũa cả gác trên một bên trở thành hình ảnh gắn liền kí ức của nhiều thế hệ. Còn cơm niêu ngày nay đã biến tấu thành món cơm niêu đập hay còn gọi là cơm đập ở nhiều nhà hàng, những mảnh niêu đất nung vỡ vụn rơi xuống đất, còn lại trên ở tay là ổ cơm chín mịn màng ở giữa, bao quanh là lớp cháy giòn đều vàng mỏng. Cơm niêu thường được ăn kèm với cá kho tộ, canh cua mồng tơi, cà pháo chấm mắm tôm hay gắn liền với “nước lọ” dân dã mà đậm hồn Việt.
Cơm lam là loại cơm được nấu từ gạo (thường là gạo nếp), là món ăn đặc trưng của dân tộc vùng Tây Bắc và Tây Nguyên. Cơm lam cùng một số nguyên liệu khác được cho vào ống giang, tre, nứa rồi nướng trực tiếp trên bếp lửa. Khi ăn cơm, ta chẻ bỏ lớp cháy đen bên ngoài. Cơm lam có vị ngon, lạ miệng và hương vị khác hẳn cơm thường. Chỉ cần bỏ ống cơm bên ngoài ra là có thể cảm nhận được mùi thơm rất hấp dẫn. Bẻ một miếng cơm lam, chấm miếng muối lạc, muối vừng cho vào miệng sẽ thấy ngay hương thơm dẻo rất đậm đà. Ngoài hương vị thơm riêng của gạo nếp còn có thoảng hương thơm của giang, nứa rừng nướng qua lửa. Nhờ vào cách chế biến cùng với hương vị độc đáo mà cơm lam còn đem tới sự bất ngờ thú vị cùng niềm yêu thích cho các thực khách quốc tế.
Cơm sen là tinh hoa ẩm thực đất cố đô Huế. Trong văn hóa ẩm thực xứ Huế, từ cơm có thể chế biến thành rất nhiều món ăn ngon, lạ miệng và mang các phong cách khác nhau như: cơm cung đình sang trọng, cơm chay thanh tao, cơm hến, tiệc cơm muối kì lạ, cơm âm phủ dân dã… trong đó món cơm không thể không kể đến món cơm lá sen thanh tao, tinh tế đã được sắp vào hàng ngự thiện dưới thời các vua quan triều Nguyễn. Cơm lá sen là một món ăn đòi hỏi khá nhiều nguyên liệu và cách chế biến cầu kì, đồng thời thể hiện nét tài hoa trong ẩm thực của người Huế. Để có được món cơm lá sen ngon, người đầu bếp cần phải chọn loại gạo thơm, mới để hạt cơm nấu chín mềm, dẻo nhưng không khô, không nhão, sau đó phối trộn cùng các nguyên liệu đắt tiền khác như xá xíu, thịt gà, tôm, lạp xưởng, cà rốt, đậu hạt, hành tây, … và không thể thiếu được hạt sen hấp chín. Tất cả luôn được chuẩn bị chu đáo và chế biến khá công phu sau đó mới trộn đều với cơm và được gói một cách cận thận, khéo léo vào lá sen, cuối bước cuối hấp cách thủy để tạo hương cho cơm. Món cơm sen trình bày khá cầu kì và bắt mắt. Để có thể tăng thêm sức hấp dẫn cho món cơm sen có thể trang trí vài cánh hoa sen phủ kín vành đĩa trông như một bông hoa đang nở rồi mới đặt gói cơm lên trên giống như nhụy hoa, sau đó mở lá sen ra xung quanh cho hương thơm bốc lên và múc từng chút một ra chén nhỏ để ăn. Nét nổi bật nhất của cơm lá sen là ăn cơm tỏa mùi sen thơm mát, màu sắc rất hấp dẫn, thực khách khi ăn có thể cảm nhận mùi thơm của lá sen thấm vào từng hạt cơm rời, dẻo, hòa cùng với vị ngọt của thịt gà và tôm, vị bùi hạt sen, đậu,... tất cả cùng hòa quyện vào nhau tạo nên một hương vị rất riêng của cơm sen mà không một món cơm nào khác có được.
Nét tinh túy trong mỗi món cơm của người Việt là thể hiện sự trân trọng cho từng hạt cơm, trong từng hạt gạo, sự hòa hợp của các loại nguyên liệu với nhau và sự tinh tế qua cách thưởng thức. Chỉ với một thức đồ ăn cơ bản đó thôi mà ẩm thực Việt đã có thể thể hiện sự tài hoa qua bao nhiêu biến tấu diệu kỳ. Yêu quý và trân trọng từng hạt gạo - hạt ngọc trời cũng là một cách thể hiện tình yêu thương quê hương dân tộc.
Chia sẻ:
Tin liên quan
- Những món cơm nổi tiếng của Việt Nam (19.12.2017)
- Những sự đặc biệt trong món ăn Việt Nam (19.12.2017)